Economische ontwikkeling
Millenniumdoel 8 - Ontwikkeling beroepsopleiding in La LibertadTechnisch onderwijs is iets relatief nieuws in Nicaragua. Net als in Nederland willen ouders dat hun kinderen naar de universiteit gaan om dokter of advocaat te worden.
Sinds 2009 zijn in La Libertad gesprekken gevoerd om te komen tot een vorm van beroepsonderwijs. Daaraan is deelgenomen door FC Juntos (de lokale stedenbandorganisatie in La Libertad), de boerenorganisatie ASOGALES, vertegenwoordigers van de mijn, het ministerie van onderwijs (MINED), het instituut voor beroepsopleidingen INATEC (Instituto Nacional Tecnologico) en vertegenwoordigers van het LBSNN in Managua.
La Libertad heeft drie sectoren met economisch potentieel: landbouw, mijnbouw en dienstverlening.
In september 2011 is de eerste beroepsopleiding in La Libertad gestart, de opleiding tot landbouw en veeteelttechnicus.
In 2013 volgden 42 leerlingen een van de volgende beroepsopleidingen:
• tweejarige opleiding agropecuario (landbouw en veeteelt)
• eenjarige opleiding mecanica basica (automonteur)
• eenjarige opleiding electricidad domiciliar (elektrotechniek)
Tien leerlingen van de opleiding tot automonteur behaalden eind november 2013 hun diploma. De andere twee opleidingen zijn ook bijna afgerond.
Uitval van studenten is een probleem in Nicaragua en ook in La Libertad. In 2013 was er veel aandacht voor verbetering en verduurzaming van het beroepsonderwijs. Strategieën en voorwaarden zijn doorgesproken. Opleidingen moeten beter aansluiten bij de behoefte en de docenten moeten voldoende kwaliteit hebben. Het LBSNN is vanaf nu betrokken bij de selectie van docenten. De komende jaren zullen meer korte cursussen aangeboden worden.
Er zullen co-docenten komen, die op vrijwilligersbasis meelopen met de docent, en daarnaast een docentenopleiding bij INATEC kunnen volgen. Doel is dat in La Libertad opgeleide vakdocenten beschikbaar zijn om in de toekomst de cursussen voort te zetten (nu moeten gekwalificeerde docenten soms van heel ver komen, hetgeen tot problemen leidt). Tegelijkertijd kunnen deze co-docenten hand- en spandiensten verrichten tijdens de cursus, bijvoorbeeld in de voorbereiding van een goede praktijkles.
Escuela Municipal de Oficios
Sinds maart 2014 is van overheidswege in Nicaragua een nieuwe onderwijsvorm gestart: Escuela de Oficio Municipal. Korte en langere technische cursussen worden aangeboden. In La Libertad gaat het om 15 cursussen. 11 cursussen zijn korte praktijkcursussen, waaronder het aanbod voor timmerman, metselaar, elektricien en lasser, 2 middellange cursussen automonteur en een cursus verpleegkunde en topografia-planologie. Er zijn inmiddels 5 korte cursussen gestart met totaal 96 deelnemers. In juni starten er nog een aantal cursussen. Doetinchem levert een bijdrage in de kosten voor het praktijkmateriaal.
Trazabilidad
Het ministerie van landbouw in Nicaragua (MAGFOR) heeft een project opgezet voor het vastleggen van het traject van de herkomst van vlees (trazabilidad/trace ability). Koeien krijgen net als in Nederland een identificatielabel in hun oor. Het is nodig om de stier of de koe te kunnen volgen vanaf de geboorte tot en met de distributie van het vlees. In Nicaragua is dat met name interessant om te komen tot betere betaling voor de kwaliteit van het vlees en de acceptatie van het vlees bij de export. Al vanaf 2010 moet het vlees aan deze voorwaarde voldoen bij de export naar de VS.
Op verzoek van Doetinchem heeft het LBSNN dit project ontwikkeld met de partners in La Libertad. Op 28 juni 2011 ontvingen we een goed gedocumenteerd projectvoorstel. Voor dit project heeft Doetinchem een bedrag van € 4.286 beschikbaar gesteld. LBSNN/Hivos verdubbelen dit bedrag. Dit geld komt in een roterend fonds voor de boeren in La Libertad. De doelgroep van het project is in het eerste jaar gelegen bij minimaal 40 boeren met gemiddeld 60 stuks vee. Per koe kunnen zij voor $ 3,5 krediet aanvragen tot een maximum van 60 koeien.
Bij veel projecten in Nicaragua – zo ook deze – is het een kwestie van lange adem. Eind 2012 moest er nog één handtekening gezet worden aan Nicaraguaanse zijde. In 2013 is het project van start gegaan. 46 producenten zijn geïdentificeerd en opgenomen in het programma met in totaal 2350 stuks vee. UNAG-CEGE is behulpzaam bij de uitvoering.
Boerenmarkt in La Libertad
Boeren in La Libertad hebben in het verkoopproces een zwakke positie, o.a. doordat de dichtstbijzijnde markt op afstand is. Zij beschikken in het algemeen over beperkte vaardigheden en hebben te maken met intermediairs die het gros van de winst tot zich nemen. Ook hebben zij onvoldoende kennis van de marktwaarde van producten.
Op het ogenblik zijn Juigalpa en Managua de uitvalbases voor de lokale bevolking van La Libertad om landbouwproducten te verkrijgen. Veel lokale boeren produceren vooral voor eigen gebruik. In La Libertad is geen plek om hun productie te commercialiseren.
Samenwerking gemeente La Libertad en Doetinchem
De gemeente La Libertad heeft in haar meerjarenplanning een bedrag begroot voor het oprichten van een boerenmarkt in het stadje. DOS is van mening dat dit project bijdraagt aan de ontwikkeling van de lokale economie en heeft hieraan een financiële bijdrage geleverd van € 4.484. Gemeente Doetinchem en DOS hebben het contract hiervoor in juni 2013 ondertekend.
De doelgroep bestaat uit 39 vrouwen, die lid zijn van de boerencoöperatie UNAG (Union Nacional de Agricultores y Ganaderos).
UNAG zorgt voor de capaciteitstraining van de boeren op het gebied van organisatie, verkoop, kwaliteitseisen, aanbieden, boekhouding en oogsten. Een coach van het LBSNN, Leyla Ortiz, zal in samenwerking met CEGE (Centro de Gestion Empresarial), een economisch onderzoekscentrum, begeleiding bieden in het op poten zetten van de organisatie van de boerenmarkt en het goed laten functioneren.
Inmiddels is een eerste bestuur gevormd van producenten voor de boerenmarkt. Samen met een groep producenten uit San Pedro de Lovago, die ook een boerenmarkt opzetten, hebben zij kennisgemaakt met de organisatoren van de boerenmarkt in El Rama.
De boerenmarkt is in het voorjaar van 2014 van start gegaan.
Microkredietprogramma
Sinds de start van het Caminando Juntosprogramma in 2007 is ontwikkeling van de lokale economie een van de belangrijke speerpunten. Het beschikbaar stellen van microkrediet aan kleine boeren is een van de opties om lokale ontwikkeling te stimuleren. Sinds 2011 is DOS in overleg met LBSNN/Hivos over het opzetten van zo’n programma in La Libertad.
In 2012 zijn de voorwaarden voor het opzetten en uitvoeren van een kredietprogramma in La Libertad aangescherpt. Er zou een onderzoek komen naar behoefte, voorlichten/trainen kleine en middelgrote producenten, waarbij ten minste 60 boeren bediend kunnen worden met krediet op basis van een businessplan. Eind 2012 was er nog geen duidelijkheid over de behoefte in La Libertad.
Met CEPRODEL, een Nicaraguaanse ngo met ervaring in garantieverlening in o.a. woningbouwprogramma’s en kredietverstrekking, zijn vanaf halverwege 2012 gesprekken gevoerd. Zij zijn geïnteresseerd om in La Libertad een kantoor te openen om in het werkgebied La Libertad en San Pedro de Lovago kleine en middelgrote ondernemers en producenten van krediet te voorzien. Daarbij kan het werken met garantstellingen onderdeel uit maken van de afspraken. In totaal is een minimumbedrag van $ 200.000 benodigd van Gennep, Doetinchem en LBSNN/Hivos. LBSNN heeft CEPRODEL gevraagd een offerte uit te brengen waarbij ten minste 40% van het Nederlandse bedrag wordt ingezet als ‘garantiefonds’.
In 2013 is duidelijk geworden dat in San Pedro de Lovago geen behoefte is aan deze vorm van microkrediet. In La Libertad is die behoefte er wel. Doetinchem heeft $ 42.000 beschikbaar gesteld als microkrediet. Uit het Caminando Juntosfonds komt daar $ 42.000 bij. CEPRODEL voegt daar $ 33.600 eigen middelen bij. Totaal een bedrag van $ 117.600. Dit krediet is bestemd voor producenten die ondernemen op basis van een zogenaamde Carta de Derecho de Posicion. Deze producenten beschikken over onvoldoende garanties voor het verkrijgen van een normaal krediet bij een bank, maar beschikken wel over economisch potentieel en ondernemerszin. Hiervoor wordt een diagnose, een businessplan en een financieel plan opgesteld. Sinds september 2013 worden ze daarbij geassisteerd door een plaatselijke coach, die werkt in opdracht van het LBSNN. Deze coach wordt tot 30 april 2014 betaald uit het AEL-fonds, ingesteld door de NL-ambassade in Nicaragua. De coach wordt bijgestaan door UNAG-CEGE, die ook uit dit fonds betaald worden. Gemeente Doetinchem en DOS hebben in oktober 2013 het contract voor het Programma voor Lokale Economische Ontwikkeling (Programa Integral de Desarrollo Economico Local PIDEL) in La Libertad: Financiële activiteiten ondertekend.
Eind 2013 zijn de eerste vier kredieten overhandigd aan producenten in La Libertad voor een totaal bedrag van $ 9.365. UNAG-CEGE heeft nog twee ‘planes de finca’ (bedrijfsplannen) gereed voor in totaal $ 7.300. Negen producenten hebben te kennen gegeven eveneens een krediet te willen en zij hebben hun fee van $ 45 als ‘onderpand’ voor het maken van een ‘plan de finca’ gestort bij CEPRODEL. UNAG-CEGE maakt voor hen een plan. In totaal zou het voor deze groep gaan over ruim $ 13.000. De producenten lenen tegen 12-18% rente. Ten behoeve van de transparantie gaat CEPRODEL een webpagina ontwikkelen met de profielen van de gefinancierde cliënten.
Bereikbaarheid La Libertad
La Libertad ligt in de buurt van de provinciehoofdstad Juigalpa. De weg naar Juigalpa, zo’n 34 kilometer, was niet verhard en in zeer slechte staat. Met bus of vrachtwagen, veelgebruikte vervoersmiddelen, kon deze rit wel tot 2 uur duren. De gemeente La Libertad ziet de verharding van deze weg als een belangrijke stap in de sociaal-economische ontwikkeling voor de ruim 14.000 inwoners. Voor het ziekenhuis, opleidingscentra en banken moeten de inwoners van La Libertad naar Juigalpa. Daarnaast is een goede bereikbaarheid uiteraard essentieel voor de handel.
Voor de aanleg van de 34 km wegverharding moet de gemeente La Libertad een eigen bijdrage leveren. Via de verdubbelingsregeling van het Caminando Juntos-programma heeft DOS € 20.000 beschikbaar gesteld voor dit project. De aanwonenden en begunstigden dragen via belastingen en andere financiële bijdragen en arbeidskracht bij aan de aanleg van de weg. In april 2008 is de overeenkomst tussen La Libertad en het ministerie van transport ondertekend. Dit was naast de eigen bijdrage van de omwonenden een voorwaarde voor het ontvangen van de Doetinchemse subsidie.
In november 2008 heeft president Ortega de eerste steen gelegd en is met aanleg van de weg begonnen. Er is in 2009 volop aan gewerkt en de weg is nu al geruime tijd klaar.